Թանգարանին նվիրատվության տեսքով ձեր կոմից փոխանցվելիք գումարը ծախսվելու է թանգարանի ընթացիկ ծախսերի, ինչպես նաև նոր արվեստի գործեր ձեռք բերելու նպատակով: Ձեր մասին տեղեկատվությունը խիստ կոնֆիդենցիալ է:

Գրանցվել

Նվիրատվություն

ՍԵՐԳԵՅ ՓԱՐԱՋԱՆՈՎԻ ԹԱՆԳԱՐԱՆ

ք. Երևան, Ձորագյուղ ազգագրական թաղամաս 15, 16

հասցե
+374 10 538473

հեռախոս
parajanovmuseum@gmail.com

էլ Փոստ

Թանգարանի մասին

Ս.Փարաջանովը համաշխարհային փառքի արժանացած մի քանի` «Մոռացված նախնիների ստվերները» /1964/, «Սայաթ-Նովա» կամ «Նռան գույնը» /1969/, «Լեգենդ Սուրամի ամրոցի մասին» /1985/, «Աշուղ Ղարիբ»/1988/ գլուխգործոց ֆիլմերի հեղինակն է: Ժամանակակիցների կողմից բարձր գնահատված նրա պոետիկական կինոլեզուն յուրահատուկ ներդրում է կինոարվեստում:

Ս.Փարաջանովի էսթետիկայի համակարգում առանձնակի տեղ է գրավում արևելյան, այդ թվում նաև հայկական և եվրոպական արվեստների ավանդույթներով սնվող պլաստիկ արվեստը:

Թանգարանը հիմնադրվել է 1988թ-ին Հայաստանի ժող. արվեստի պետական թանգարանում կազմակերպված Ս.Փարաջանովի գործերի Հայրենիքում առաջին ցուցահանդեսից հետո: Հավաքածուի մի մասը ցուցահանդեսից հետո 40 հազար ռուբլիով գնվել է, իսկ մյուս մասը Փարաջանովն է նվիրել իր թանգարանին:

Նույն թվականին «Ձորագյուղ» ազգագրական թաղամասում Սարգիս Փարաջանյանցին հատկացվեց երկու կից կառույց` բնակության և թանգարանի համար: 1988թ-ի երկրաշարժի պատճառով Հայաստանում շինարարական աշխատանքները միառժամանակ դադարեցվեցին: Այդ էր պատճառը, որ թանգարանը բացվեց միայն 1991 թվականին:

Թանգարանի հիմնական հավաքածուն բաղկացած է մոտ 600 Փարաջանովի աշխատանքներից. գծանկարներ, ֆիլմերի համար արված էսքիզներ, տիկնիկներ, գլխարկներ, որոնցից շատերը ցուցադրվել են Երևանում Ժողովրդական արվեստ թանգարանում 1988 և 1989 թթ., ինչպես նաև կենդանության օրոք նրա կամքով Երևան տեղափոխված թիֆլիսյան տան կահ-կարասին և անձնական իրերը:

Գոյության տարիների ընթացքում թանգարանի ֆոնդը համալրվել է և այսօր առարկաների թիվը հասնում է 1500 միավորի: Ֆոնդերում պահպանվում են ռեժիսորի նամակագրությունը` նամակներ ուղղված Լիլի Բրիկին, Ա. Տարկովսկուն, Յու. Նիկուլինին, Վ. Քաթանյանին և մշակույթի այլ գործիչների: Թանգարանի ցուցադրությունում ընդգրկված է շուրջ 700 ստեղծագործություն: Հուշային երկու սենյակներում վերականգնվել են Փարաջանովի թիֆլիսյան տան և կիևյան բնակարանի ներքին հարդարանքի որոշ հատվածներ:

Հեղինակի ինքնատիպ ռեակցիան կյանքի իրադարձությունների նկատմամբ, նրա պլաստիկ աշխարհընկալումը արտահայտված են նրա ստեղծագործությունների` ասամբլաժների, հարթ և տարածական կոլաժների, գծանկարների, կինոֆիլմերի էսքիզների միջոցով:

Սերգեյ Փարաջանովի ստեղծագործությունը իր համանմանը չունի համաշխարհային արվեստում: Այն աչքի է ընկնում իր բարձր վարպետությամբ, վառ երևակայությամբ և սրամտությանբ: Նրա աշխատանքներին առանձնակի հմայք և փայլ է հաղորդում օգտագործված առարկաների և նյութի զանազանությունը:

Դրանց մեծ մասը ստեղծված է ազատազրկման մեջ:

Փարաջանովը սովետական իշխանությունների կամոք 15 տարի զրկվեց կինոարվեստից, որոնցից 1973-1977 և 1982 թ-ները անցկացրեց խիստ ռեժիմի ճամբարներում և բանտերում:

Գոյության 27 տարիների ընթացքում թանգարանը կազմակերպել է 64 ցուցահանդես 30-ից ավել երկրներում, այդ թվում` Կաննում, Սալոնիկում, Մոսկվայում, Կիևում, Հռոմում, Լոնդոնում, Լոս Անջելեսում, Թեհրանում, Պեկինում, Փարիզում, Բրազիլիայում, Կանադայում, Վիլնյուսում, և այլուր:

ՍԵՐԳԵՅ ՓԱՐԱՋԱՆՈՎ

Ծնվել է 1924թ-ին Թիֆլիսում, որտեղ և ստացել է միջնակարգկրթություն: 1945թ-ին ընդունվել է Մոսկվայի կինեմատոգրաֆիայի ինստիտուտի/ՎԳԻԿ/ ռեժիսորական ֆակուլտետը: 1952թ-ից աշխատել է Կիևի Դովժենկոյի անվան կինոստուդիայում որպես բեմադրիչ ռեժիսոր: Մինչև 1963թ. նկարահանել է 4 լիամետրաժ գեղարվեստական, և 3 վավերագրական ֆիլմեր, որոնք ոչնչով աչքի չեն ընկնում: 1964թ-ին §Մոռացված նախնիների ստվերները¦ ֆիլմը նրան համաշխարհային ճանաչում է բերում: Սակայն Փարաջանովի կյանքի տարօրինակությունը կայանում է նրանում, որ այն պահից, երբ նա դառնում է հայտնի սկսվում են նրա դժբախտությունները: 1965-ին նա սկսում է նկարահանել §Կիևյան որմնանկարներ¦ հակապատերազմական ֆիլմը, որը շուտով արգելվում է իշխանությունների կողմից։

1966թ-ին նրան հրավիրում են Հայաստան։ Փարաջանովը առաջարկում է նկարահանել §Սայաթ-Նովա¦ ֆիլմը: Նա շրջում է Հայաստանով, ծանոթանում է նրա ճարտարապետությանը և արվեստին: Մեծ ոգևորությամբ նա նկարահանում է այդ ֆիլմը, որը դարձավ նրա լավագույն ֆիլմը: Ֆիլմը մեծ դժվարություններով դուրս եկավ էկրան՝ §Նռան գույնը¦ անունով:

Դրանից հետո Փարաջանովը 15 տարի վտարվեց կինոյից. ավելին նրան երկու անգամ բանտ նետեցին՝ 1974-1978թթ. ՈՒկրաինայում և 8 ամիս Թիֆլիսում՝ 1982թ.: Այդ դաժան վերաբերմունքի իրական պատճառը նրա լեզուն էր և արվեստը, որը չէր գոհացնում իշխանությանը:

Այդ տարիներին, երբ Փարաջանովը զրկված էր ֆիլմ նկարելուց, նա իր ողջ ստեղծագործական ավյունը ուղղեց գծանկարների, կոլաժների, տիկնիկների, գլխարկների և այլ արվեստի գործերի ստեղծմանը: Նա ասում էր. §Ինձ չէին թողնում ֆիլմեր նկարել, ես սկսեցի կոլաժներ անել: Կոլաժը դա սեղմված ֆիլմ է¦: Եվ իրոք, եթե ֆիլմի ստեղծումը կախված է բազմաթիվ հանգամանքներից, ապա կոլաժում նա ազատ է և կարող է անել այն, ինչ ուզում է:

Երևանում Ս. Փարաջանովի թանգարանում հավաքված են նրա հազարից ավելի արվեստի գործերը: Կյանքի վերջում նա նկարահանեց ևս 2 ֆիլմ §Գրուզիա ֆիլմ¦ կինոստուդիայում՝ §Լեգենդ Սուրամի ամրոցի մասին¦ և §Աշուղ ղարիբ¦:

1989թ-ին §Հայֆիլմ¦ կինոստուդիայում ռեժիսորը սկսեց աշխատանքները §Խոստովանանք¦ ինքնակենսագրական ֆիլմի վրա: Հազիվ սկսած նկարահանումները ընդհատվեցին Փարաջանովի առողջական վիճակի վատթարացման պատճառով: Սարգիս Փարաջանյանցը վախճանվեց Երևանում 1990թ-ին: §Փարաջանովի հեռանալով` կինոյի աշխարհը կորցրեց իր կախարդներից մեկին¦ - այսպես արտահայտվեցին համաշխարհային մշակույթի և կինոյի խոշորագույն գործիչները:

1991թ-ին Երևանում բացվեց հանճարեղ ռեժիսորի և արվեստագետի թանգարանը:Այս տարիների ընթացքում Ս.Փարաջանովի մասին նկարահանվել է 20-ից ավել ֆիլմեր և աշխարհի տարբեր երկրներում կազմակերպվել է նրա ստեղծագործությունների 60-ից ավել ցուցահանդեսներ:

Բանտում՝ մենախցում, չունենալով թուղթ և մատիտ, Փարաջանովը կաթի շշի ալյումինե կափարիչների վրա եղունգով փորագրել է այս ռելիեֆները՝ անվանելով թալերներ ¥հին եվրոպական դրամ¤: Թալերներից մեկի արծաթե կրկնօրինակը հանդիսանում է ՙՈսկե Ծիրան՚ երևանյան միջազգային կինոփառատոնի մրցանակը:

Ֆիլմեր

Ցուցահանդեսներ

Ցուցահանդես
լուսանկարչական

LIST OF PHOROEXHIBITIONS «S. PARAJANOV’S WORLD»

¹	year	date	city	Event	Event location	Photo
1.	2001	07.11-20.11	Strasbourg (France)	Session CE	European Union Lobby, 1-t floor	30
2.	2007	23.07 – 30.07	Uherske Hrdiste (Czech Republic)	Film festival «Summer film-school»	«Redouta» Hall	30
3.	2007	22.10 – 28.10	Minsk (Belarus)	Days of Armenian Culture	Nature and Ecology Museum	30
4.	2008	13.03 – 18.03	Pennabilly (Italy)	Tonino Guerra 88-th anniversary	«Vittoria» Theater	40
5.	2008	07.04 - 17.04	Wiesbaden (Germany)	«GoEast» film festival	Festival’s Press Center	35
6.	2008	14.06 – 20.06	Cagliari, Sardinia (Italy)	Armenian Architecture, landscape & «The World of S. Parajanov»	Private Gallery	27
7.	2008	17.09 – 23.09	Riga, Latvia	Film-festival «Arsenal»	«Riga» Cinema	40
8.	2008	24.10 – 26.10	Akhalkalaki (Georgia)	In the frames of «Golden Abricote» film-festival	The House of Culture	40
9	2009	05.08-12.08	St. Petersburg (Russia)	«Open Cinema» International film-festival	Engineer House of the Peter and Paul fortress	40
10.	2009	22.08-29.08	Douarnenez (France)	Festival de cinema	Galerie «Miettes De Baleine»	25
11.	2009	28.10-15.11	Slovakia Bratislava	Days of Armenian Culture		45
12.	2010	24.03-11.04	Ljubljana (Slovenia)	Days of Armenian Culture «S. Parajanov's Light»	Cankarev Dom	45
13.	2012	03.10-08.10	Busan (Korea)	Busan International Film Festival	Cinema Center	40
14.	2014	23.07-01.09	Shushi (Nagorno - Karabakh)		The center art of Shushi	40
15	2014	16.09-21.09	Batumi (Georgia)	Batumi International Film festival		40
16.	2015	05.01-20.01	Paris (France)		Pompidou center

The List of Exhibitions of Sergei Paradjanov’s Works

N	Year	Date	City	Exhibition	Gallery or Museum	amount of works	Visitors
1	2	3	4	5	6	7
1.	1990	28.03-06.05	Munich	From Eisenstein to Tarkovsky	Lenbach House	14
2.	1991	10.01-20.01	Kirovakan	Exhibition of S. Parajanov works	Art Gallery	30
3.	1991	8.01-11.01	Kiev	S. Parajanov Memory’s Evening	Cinema House	20
4.	1991	18.04-21.04	Riga	Parajanov’s Days	Artiste Club	21
5.	1991	01.01-10.01	Vienne	From Eisenstein to Tarkovsky	Kunstler House	14
6.	1991	10.12-31.12	Cannes	Parajanov Exhibition	Miramare	42
7.	1992	01.05-07.05	Lodz	Parajanov Retrospective	Cinema Museum	13
8.	1992	30.05-03.06	Kiev	City Day	Culture Fond	18
9.	1992	01.06-04.06	Ekaterinburg	Parajanov Festival	Cinema House	20
10.	1992	03.11-06.11	St.Peterburg	Parajanov Plante	Cinema House	20
11.	1992	17.11-21.11	Renne /France/	Documentary Film Festival	National Theater of Bretagne	42
12.	1993	15.01-30.01	Moscow	Parajanov Exhibition	Photo Center	72
13.	1993	27.02-03.03	Ekaterinburg	Concert of Terterian	Regional Philarmony	15
14.	1993	22.09-29.09	Vienne	Week of Armenian Cinema	Kynstler House	22
15.	1994	14.01-22.01	Tokyo	Week of Armenian Cinema	"Nichijazaboun" Gallery	10
16.	1994	03.02-18.02	Teheran	International Film Festival	Cinema House	61
17.	1994	16.07-23.07	Sevastopole	Festival «Kerson Games»	Krachinski Museum	32
18.	1994	15.11-29.11	Kiev	Parajanov Exhibition	United Artists Gallery	80
19.	1994	13.11-22.11	Thessaloniki	35-th International Film Festival	Cultural Center "Milo"	61
20.	1994/1995	07.12-25.04	Bochum	Exhibition of Armenian Culture	Kemnade House	61
21.	1994/1995	27.12-16.01	Moscow	Exhibition	Gallery	44
22.	1995	11.08-25.08	Gyumri	Exhibition	Ethnographic Museum	50
23.	1995	04.11-04.12	Rome	Pasolini Festival	Exhibition Hall	60
24.	1997	26.03-02.04	Pekin	Days of Armenian Culture	Exhibition Hall	52
25.	1997	30.09-08.10	Kiev	Paradjanov Exhibition	Kavaleridze Museum	40
26.	1997	05.10-19.10	Budapest	Autumn festival	Armenian Culture Center	62
27.	1999	03.06-07.07	London	Two Exhibitions of Sergey Parajanov	Leighton House Museum & Judith Clark Costume Gallery	50 12
28.	1999	13.09-21.09	Moscow	Exhibition	“Roland” Cinema	25
29.	1999	06.11-17.12	Boston	Exhibition	ALMA	56
30.	2000	28.03-07.04	Tbilisi	Exhibition	Museum of Georgian Arts	65
31.	2000	04.07-30.07	Beirut	Exhibition	Nicolas Ibrahim Sursock Museum	54
32.	2000	19.09-30.09	Riga	Arsenal Festival	Museum of Applied arts of Latvia	40
1	2	3	4	5	6	7
33.	2001	20.04-17.06	Valence	Parajanov plasticien	Le Crac	59
34.	2001	03.07-18.07	Athens	Exhibition	Melina	50
35.	2001	13.11-26.11	Moscow	Days of Armenian Culture in Russian Federation	Central Artist House	42
36.	2002	25.04-05.05	Kazan	Exhibition	Municipal museum	40
37.	2002	16.10-15.11	Nicosia	S.Parajanov: Selected works	Levantis museum	60
38.	2003	21.07-29.07	Moscow	International film festival	Manеge	62
39.	2003	08.08-17.08	Kilkenny (Ireland)	Arts festival	Butler house	30
40.	2003	04.12-02.02	Los-Angeles	Celebration: after life	Hollywood Entertainment museum	50
41.	2004	23.01-02.02	Damascus	Days of Armenian Culture	The Art Museum of Damask	29
42.	2004	17.06-04.07	Teheran	Exhibition	Cultural Center "Niavaran"	40
43.	2005	08.06- 20.06	Saint Petersburg	Exhibition	Russian Ethnographic Museum	58
44.	2005	28.10 – 04.12	Montreal	Exhibition	Le Musee des Maitres et Artisans	50
45.	2006	21.07 – 03.09	Wroclaw	Exhibition	Museum of Architecture	51
46.	2007	09.01 – 05.03	Toulouse	Annee Armenienne	Cinematheque	30
47.	2007	12.02 – 09.04	Paris	Parajanov le Magnifique	Ecole Nationale Superieure de Beaux Arts	72	6000
48.	2007	09.03 – 25.03	Paris /Bobigny/	Annee Armenienne	Cinema Magique	30
49.	2007	25.04 – 20.05	Saint Etienne	Parajanov le Magnifique	Musee d’Art Moderne	72
50.	2007	15.05-30.09	Marseille	Parajanov le Magnifique	Musee de la Mode	9
51.	2007	09.12-15.12	Venice	Parajanov Il Magnifico	Collegio Armeno Moorat Raphael – Palazzo Zenobio	30
52	2007	18.12-27.12	Rome	Parajanov Il Magnifico	Castle of St. Angel	30
53	2008	30.01 – 21.03	Kiev	Exhibition of S. Parajanov works	National Ukrainien Museum of Art	55	43000
54	2008	11.12 – 19.12	Sofia	Exhibition of S. Parajanov works	National Gallery of Foreign Art	40
55	2009	08.05-02.07	Magnitogorsk	S. Parajanov’s World	Magnitogorsk Art Gallery	40
56	2011	19/01-06/02	Novi Sad /Serbia/	Parajanov’s Kaleidoscope	Museum of Modern Art Vojvodino	41	4 000
57	2011	19.10-21.11	San Paulo	Parajanov-The Magnific	Museum of Image and Sound	60
58	2011	4.11 – 16.12	Moncton /Canada/	Parajanov le Magnifique	Art Gallery	43
59	2012	20.09-08.11	Moscow	S. Parajanov. House where I live	New Manеge Exhibition hall	71
60	2013	14.07-21.07	Odessa /Ukraine/	Exhibition of S. Parajanov works	4-th International Film Festival of Odessa Museum of Literature	40
61	2013	04.10-30.11	Vilnius Lithuania	«Sergei Parajanov. A Film Genius of Unbridled Imagination»	Lithuanian Theatre, Music and Cinema Museum	40
62	2014	05.02. - 31.03.	Moscow	«Sergey Parajanov. The Color of Pomegranate»	«Gallery Solyanka» VPA	31
63	2014	17.06-30.06	USA	Sergey Parajanov: The Creator	Gilbert Albert Gallery	34
64	2015	24.09.15-31.01.16	Brussels /Belgium/	«Sargis with Parajanov»	Villa Empain	50